Andrzej Baliński

Wpływ sposobu modyfikacji uwodnionego krzemianu sodu na efektywność zmian wytrzymałości końcowej masy formierskiej

Streszczenie

Opisano wykorzystane w badaniach metody modyfikacji uwodnionego krzemianu sodu jako spoiwa krzemianowego masy formierskiej. Określono zmianę wytrzymałości końcowej masy formierskiej z zastosowanymi spoiwami krzemianowymi oraz efektywność zmian wytrzymałości końcowej w funkcji temperatury wygrzewania badanych próbek masy formierskiej. Stwierdzono, że najkorzystniejszym spoiwem w aspekcie zmiany wytrzymałości końcowej masy formierskiej jest spoiwo krzemianowe modyfikowane chemicznie dodatkiem organofunkcyjnym oraz spoiwo geopolimerowe, natomiast najkorzystniejszą efektywność zmian wytrzymałości końcowej masy formierskiej zapewnia spoiwo krzemianowe modyfikowane chemicznie dodatkiem organofunkcyjnym.


Słowa kluczowe: uwodniony krzemian sodu, geopolimer, masa formierska, wytrzymałość końcowa,


pdfPobierz artykuł 1.56 MB >>



Mieczysław Kuder, Krzysztof Jaśkowiec

Odporność na szoki cieplne żeliwa sferoidalnego utwardzonego roztworowo z dodatkami wybranych pierwiastków stopowych

Streszczenie

W ramach realizacji pracy wykonano siedem wytopów żeliwa sferoidalnego, umocnionego roztworowo podwyższoną zawartością krzemu, w tym z dodatkami Cu, Mo i Ni. Wykonano analizy termiczne wytapianego żeliwa i określono parametry charakterystycznych punktów krzywych krystalizacji. Badania laboratoryjne przeprowadzono na próbkach wyciętych z wlewków próbnych oddzielnie odlewanych bez dodatkowej obróbki cieplnej. Wykonano ocenę struktury - grafitu i osnowy żeliwa, właściwości wytrzymałościowych, twardości oraz odporności na wstrząsy cieplne.
Uzyskano znacząco lepsze właściwości żeliwa z wytopów doświadczalnych w porównaniu z niestopowym żeliwem wermikularnym, podstawowym tworzywem stosowanym na elementy pracujące w warunkach udarów cieplnych. Stwierdzono szczególnie korzystne działanie molibdenu oraz niklu (1,4% i 1,8%) na odporność żeliwa na wstrząsy cieplne.


Słowa kluczowe: żeliwo sferoidalne, Cu, Mo, Ni, struktura, wytrzymałość, wstrząsy cieplne,


pdfPobierz artykuł 2.34 MB >>



Artur Bobrowski, Sylwia Żymankowska-Kumon

Analiza morfologii powierzchni i składu chemicznego pyłów z suchego odpylania mas formierskich z bentonitem z wykorzystaniem skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM)

Streszczenie

W artykule przedstawiono wyniki badań morfologii powierzchni pyłów z suchego odpylania mas formierskich z bentonitem oraz mieszanek bentonitu z nośnikiem węgla błyszczącego z wykorzystaniem mikroskopii skaningowej. Badania pozwoliły wskazać przybliżony skład chemiczny pyłu i porównać go ze składem mieszanek wyjściowych. Mieszanki bentonitu z nośnikiem węgla błyszczącego oferowane przez ich producentów różnią się pod względem składu chemicznego. Proces odpylania mas formierskich z bentonitem powinien przebiegać przy odpowiednio dobranych parametry pracy urządzeń odpylających. Niewłaściwie prowadzony proces odpylania może doprowadzić do utraty cennych składników.


Słowa kluczowe: bentonit, pył, odpylanie, skaningowa mikroskopia elektronowa,


pdfPobierz artykuł 1.75 MB >>



Tomasz Szymczak, Grzegorz Gumienny, Tadeusz Pacyniak

Wpływ wanadu na proces krystalizacji, mikrostrukturę i właściwości siluminu EN AC-46000

Streszczenie

W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań siluminu z dodatkiem wanadu przeznaczonego do odlewania pod ciśnieniem. Jako stop wyjściowy zastosowano silumin podeutektyczny gatunku EN AC-46000. Do siluminu wyjściowego wprowadzano zaprawę AlV10 w ilości pozwalającej na uzyskanie zawartości wanadu w kolejno wytapianych siluminach po około 0,1; 0,2; 0,3; 0,4 i 0,5% wag. Badaniom poddano zarówno silumin wyjściowy, jak i siluminy zawierające wanad. Badania obejmowały analizę termiczną i derywacyjną (ATD) procesu krystalizacji, analizę metalograficzną mikrostruktury odlewów wykonanych w próbniku ATD i ciśnieniowych oraz określenie podstawowych właściwości mechanicznych siluminu odlewanego ciśnieniowo. Badania ATD wykazały wzrost temperatury początku krystalizacji siluminu oraz brak dodatkowych efektów cieplnych. Badania metalograficzne wykazały zmniejszenie średniej wielkości faz w mikrostrukturze stopu odlewanego do próbnika ATD. W siluminach zawierających 0,3; 0,4 i 0,5% wag. V zarówno płytkowe wydzielenia krzemu eutektycznego, jak i faz międzymetalicznych pochodzących z eutektyk charakteryzują się znacząco mniejszymi maksymalnymi wymiarami w porównaniu z siluminami o mniejszej zawartości V. W mikrostrukturze siluminów odlewanych pod ciśnieniem, które zawierają wanad powstają „nowe" fazy niewystępujące w siluminach niezawierających tego pierwiastka. Są to najprawdopodobniej fazy międzymetaliczne zawierające wanad. Wielkość wydzieleń tych faz rośnie wraz ze zwiększeniem zawartości wanadu w siluminie. Przeprowadzone badania podstawowych właściwości mechanicznych siluminów odlewanych pod ciśnieniem wykazały możliwość uzyskania większych wartości wytrzymałości na rozciąganie Rm, umownej granicy plastyczności Rp0,2 oraz twardości HB siluminów zawierających wanad w porównaniu z siluminami bez tego pierwiastka. Największe wartości: Rm = 248 MPa uzyskano w siluminie zawierającym około 0,3% wanadu; Rp0,2 = 113 MPa przy zawartości 0,1 i 0,2% oraz HB = 116 dla dodatku V około 0,2% wag. Względem siluminu bez dodatku V uzyskane wartości powodują podwyższenie Ro 26%; Rp0,2 o 12% oraz HB o 7%.


Słowa kluczowe: silumin, wanad, mikrostruktura, właściwości mechaniczne, odlewanie ciśnieniowe,


pdfPobierz artykuł 2.38 MB >>



Zdzisław Żółkiewicz, Andrzej Baliński, Marek Żółkiewicz

Charakterystyka procesu termicznego zgazowywania modeli polistyrenowych

Streszczenie

W artykule przedstawiono analizę procesu termicznego zgazowywania modeli polistyrenowych. Opisano badania wpływu temperatury na kinetykę zgazowywania badanych próbek modeli polistyrenowych. Dokonano analizy wyników badań termograwimetrycznych (DTG) kopolimeru PS oraz podano, jaki rodzaj związków chemicznych wydziela się w określonej wartości temperatury w wyniku rozkładu termicznego spienionego polistyrenu.


Słowa kluczowe: modele zgazowywane, polistyren, wydzielalność gazów,


pdfPobierz artykuł 2.36 MB >>



Piotr Dudek

Zastosowanie technologii prasowania w stanie ciekłym do otrzymywania odlewów ze stopów aluminium

Streszczenie

Artykuł przedstawia wyniki badań odlewów z czterech stopów aluminium wykonanych z zastosowaniem technologii prasowania w stanie ciekłym. Do badań zastosowano stopy: EN AW 7022 (AlZn5Mg3Cu) oraz jego modyfikację poprzez dodatek tytanu, A201.0, EN AC-4800 (AlSi13Mg1CuNi) oraz stop Al-Si-Zn według patentu PL 158900. Ze stopów wykonano odlewy z wykorzystaniem technologii prasowania w stanie ciekłym oraz - w celach porównawczych - odlewy kokilowe. Przeprowadzono badania podstawowych właściwości mechanicznych otrzymanych odlewów. W celu polepszenia ich właściwości mechanicznych przeprowadzono obróbkę cieplną według indywidualnie dobranych - w zależności od stopu - parametrów procesu. Parametry obróbki cieplnej dobrano na podstawie m.in. analizy wykresów DSC. Wykazano skuteczność technologii prasowania w stanie ciekłym do otrzymywania wysokowytrzymałych odlewów z badanych stopów.


Słowa kluczowe: stopy aluminium, prasowanie w stanie ciekłym, właściwości mechaniczne, obróbka cieplna,


pdfPobierz artykuł 3.24 MB >>